Na co zwrócić uwagę wybierając drzewko do ogrodu?
Drzewa stanowią niezbędny element każdego ogrodu. Są nie tylko niezaprzeczalną ozdobą, ale mają wiele dodatkowych zalet – dostarczają tlen, oczyszczają powietrze z dwutlenku węgla, zwiększają wilgotność powietrza, chronią przed wiatrem, dają cień i obniżają temperaturę otoczenia. Są też blokerem kurzu i zanieczyszczenia, niwelują hałas a nade wszystko relaksują i wyciszają.
Drzewa pozostaną w naszym ogrodzie na długie lata dlatego ich wybór musi być przemyślany, szczególnie, że nie jest łatwo je usunąć (i fizycznie i formalnie). Dobrze, jeśli przy wyborze wesprzemy się wiedzą i poradą w centrum ogrodniczym, albo w specjalizującej się szkółce drzew.
Analiza miejsca i stylu
Przed podjęciem decyzji o zakupie konkretnej rośliny dobrze jest zrobić własną analizę miejsca, które ma stać się naszym wymarzonym ogrodem. Drzewa są bowiem kręgosłupem ogrodu, nadają mu kształt i charakter często stanowiąc tło dla kolorowych kwiatów i krzewów ozdobnych. Warto więc zastanowić się jaką rolę ma pełnić w naszym ogrodzie. Ma być tłem, cieniem, zieloną kotarą przed ciekawskimi spojrzeniami przechodniów czy sąsiadów a może soliterem – samoistną, elegancką dekoracją, na którą zwrócone są wszystkie oczy? Jaki styl ogrodu chciałbyś uzyskać – naturalistyczny czy raczej jesteś zwolennikiem minimalistycznej architektury krajobrazu? Czy ma to być leśny ogród pełen drzew czy raczej przestrzeń z trawnikiem gdzie są one tylko dodatkiem. To bardzo ważne, bo to Twój ogród, Twoja oaza spokoju i relaksu.
Powierzchnia ogrodu
Ważne, by dobrze oszacować powierzchnię, którą masz do zagospodarowania pamiętając, że niektóre drzewa dorastają nawet do 30 m. Inne będą niższe, ale rozłożyste zabierając dużo miejsca. Zatem, szczególnie przy małych ogrodach, bardzo istotny jest dobór konkretnego rodzaju drzewa. Nie wszyscy będą mogli zdecydować się np. na wielki, piękny świerk kaukaski, ponieważ jego docelowa wielkość w przyszłości może znacznie przewyższyć dostępną wolną przestrzeń w ogrodzie. Dodatkowo, istotne jest zwrócenie uwagi na system korzeniowy drzew. Do małego ogrodu nie warto wybierać tych z rozbudowanym i silnym systemem, bo mogą zbyt zbliżyć się do ogrodzenia lub fundamentów domu i zwyczajnie zagrażać bezpieczeństwu mieszkańców.
Warunki i pielęgnacja
Ważnym kryterium wyboru jest także sposób pielęgnacji wybranego drzewa oraz jego wymagania co do temperatur, nasłonecznienia, nawodnienia i rodzaju gleby. Dlatego równie ważną kwestią jest miejsce, gdzie planujesz posadzić roślinę. Jeśli mieszkasz w regionie, w którym panują mroźne zimy, najlepiej wybrać drzewo odporne na MRÓZ.
Zaobserwuj czy miejsce, gdzie planujesz nasadzenie jest pełne SŁOŃCA czy raczej zacienione, bo i od tego zależeć będzie dobór rodzaju drzewa. Np. modrzew, sosna czy brzoza wolą miejsca słoneczne, ale już grab, buk czy miłorząb dwuklapowy poradzą sobie w cieniu.
Musisz również zastanowić się, jakie możesz zapewnić WARUNKI GLEBOWE oraz potrzebne drzewom składniki odżywcze. Jeśli bowiem masz glebę ze słabym drenażem to może nie być ona odpowiednia do sadzenia drzew, ponieważ potrzebują one dobrze przepuszczalnej gleby, aby się rozwijać i rosnąć.
Czas i cierpliwość
Istotne jest też jak absorbująca jest jego pielęgnacja a jednocześnie jak daleka jest Twoja CIERPLIWOŚĆ. Upewnij się jakie warunki możesz zapewnić i jak wiele czasu możesz dać drzewom, by nie rozczarować się później, jeśli nie spełnią Twoich oczekiwań. Czy oczekujesz efektu natychmiast czy wolisz poczekać na efekt ,,wow’’ kilka lat? Są drzewa, które rosną szybko jak np. wierzba, brzoza, sumak octowiec czy modrzew, ale już jodła koreańska przyrasta rocznie tylko 5-10 cm. Zatem, by osiągnąć okazałe, 2 m drzewo trzeba na nie poczekać jakieś 20 lat. Wszystko ma swój urok, ale musisz być pewien własnych oczekiwań.
W dobrej szkółce roślin można znaleźć wiele odmian, szeroką gamę barw, form i wielkości drzew co pozwoli na swobodę aranżacji ogrodu w zależności od możliwości powierzchni do zagospodarowania i warunków jakimi dysponujesz.
Drzewa liściaste a iglaste – które wybrać do ogrodu?
W naszych ogrodach wyróżniamy dwa rodzaje drzew – liściaste i iglaste. Każde z nich jest inne, wyjątkowe dzięki czemu nadajemy sezonowej różnorodności w ogrodzie, która go urozmaica i powoduje, że nie jest monotonny. Zarówno iglaki jak i drzewa liściaste występują w różnych odcieniach kolorystycznych i wielkościach. Wiele z nich jest bardzo plastycznych, dzięki czemu można je dowolnie formować i kontrolować wysokość oraz sposób rozrostu.
Drzewa iglaste są najczęściej stałe w swej urodzie, w większości niezmiennie zielone, bo utrzymują igły przez cały rok. Drzewa liściaste natomiast tracą liście zimą. Zanim jednak tak się stanie uraczą nas pięknym pokazem kolorów w zależności od pory roku. Poza tym szum liści relaksuje, wycisza a jednocześnie wprowadza ruch i dynamizm w architekturze ogrodu co z kolei świetnie uzupełnia się ze stoicyzmem i elegancją iglaków.
Wysokie drzewa liściaste doskonale sprawdzają się w roli naturalnego zacieniacza, gdyż rozłożyste liście dadzą więcej cienia, niż igły iglaków. Dodatkowo na drzewach liściastych gałęzie wyrastają wyżej, niż na drzewach iglastych (poza szczepionymi), co pozwala np. na klasyczny piknik na kocu pod drzewem. Z kolei iglaki najczęściej są lepszym, naturalnym żywopłotem właśnie dlatego, że nie gubiąc igieł zasłaniają posesję przez cały rok.
Iglaki co prawda w większości nie gubią igieł na zimę, ale oczyszczają się ze starych. To cenne w ogrodzie, ponieważ powstające w ten sposób igliwie zwiększa kwasowość gleby wpływając na obniżenie pH. Świetnie nadaje się więc jako lekki nawóz pod krzewy typy rododendrony, azalie czy hortensje. Jednocześnie ma dobrą przepuszczalność wody więc można zastosować je np. zamiast kory.
Opadające liście to domena, przez niektórych uważana za minus, drzew liściastych. Niemniej obecny trend zmienia ten minus w plus. Zaczynamy doceniać, że liście są naturalnym nawozem. Zasilają glebę, magazynują wodę zapobiegając jej przesuszaniu a korzenie roślin chronią przed mrozem. Powstająca z liści próchnica daje schronienie i pokarm wielu zwierzętom, ptakom, jeżom, które chętnie zimują w cieple kopczyków z liści. W efekcie możemy zaobserwować, że nie ma już tak nerwowego grabienia liści jesienią a to cenna zmiana przyzwyczajeń, zaś opadające liście przestają być ,,utrapieniem’’ właścicieli ogrodów.
Tak naprawdę trudno szukać wielkich różnic między iglakami i drzewami liściastymi, bo każde z nich są piękne, inne, uzupełniające całość. Dlatego warto mieć w swoim ogrodzie obydwa rodzaje drzew, bo dzięki swej różnorodności pozwolą na kreatywność i stworzą ciekawy, niemonotonny obraz zwany wymarzonym ogrodem.
Drzewa do małego i dużego ogrodu
Kiedy już zrobisz swoją własną analizę ogrodu pod względem możliwości miejsca, przestrzeni, roli ogrodu a także powierzchni i warunków jakie możesz zaoferować drzewom zabierz się za dobór odpowiednich okazów.
Pamiętaj, że przy wyborze warto dopytać sprzedawcę w centrum ogrodniczym o konkretny gatunek, by nie dać się zwieść pozorom. Jeśli teraz drzewko jest małe i wydaje się idealnie pasujące do Twojego ogrodu, to wcale nie musi takie być za parę lat. Może okazać się, że wyrośnie na ogromne drzewo, a Tobie zabraknie miejsca, by mogło się rozwijać. Dlatego tak przydatne mogą okazać się rady specjalisty, szczególnie jeśli jest to szkółka roślin, gdzie kupowane drzewo rośnie od małego.
Jeśli spodobał Ci się konkretny rodzaj drzewa, ale skreślasz go, bo będzie zbyt duże dopytaj. Są bowiem różne odmiany. Dla przykładu grab pospolity będzie dużym drzewem, które nieformowane, swobodnie rosnące stanie się rozłożystym a bardzo malowniczym 20 metrowym okazem. Ale już szczepiony na pniu lub strzyżony do formy kulistej nie dorasta do takiej wysokości za to korona robi się bardziej rozłożysta niemal jak parasol. Zatem grab grabowi nierówny. Każdy będzie piękny, ale zależy od miejsca jakim dysponujesz – albo wysoko albo szeroko.
Warto też pamiętać, że drzewa można formować, podcinać, skracać. Zachowają wtedy piękny wygląd i nie zdziczeją. Często (ale nie zawsze) dzięki temu zahamujemy wzrost, jeśli nie chcemy drzewa wysokiego. Warto zwrócić uwagę na drzewka szczepione na pniu, bo iglaki i drzewa liściaste w takiej właśnie formie to dobry sposób na mały ogród. Pięknie można je wyeksponować jako SOLITER czyli drzewo rosnące pojedynczo, grające pierwsze skrzypce w ogrodowej harmonii.
Wybierając rośliny dobrze pamiętać o umiarze, niezależnie czy mamy do zagospodarowania duży czy mały ogród. Tak bardzo chcemy piękny, bogaty ogród, tak wiele drzew nam się podoba, tak bardzo oczekujemy efektu od razu, że jest ryzyko, by nie przedobrzyć. Jest ryzyko, że posadzimy zbyt wiele roślin i zbyt blisko siebie zapomniawszy, że one przecież urosną. A wtedy w ogrodzie zaczyna brakować światła i miejsca, o które rośliny zaczynają ze sobą konkurować. W efekcie robi się gąszcz i żadne z naszych drzew nie ma wystarczających warunków, by dobrze rosnąć.
Przykłady drzew do małych ogrodów:
- Surmia bignoniowa (Katalpa)
- Judaszowiec kanadyjski
- Brzoza karłowata na pniu
- Cis pospolity ,,parasol’’
- Cyprysik Lawsona
- Sumak octowiec
- Klon palmowy
- Śliwa wiśniowa 'Pissardii’
- Wierzba hakuro nishiki
- Modrzew japoński
- Sosna pospolita ,,Watereri’’
- Sosna pospolita ,,Fastigiata’’
- Sosna górska kosodrzewina
- Sosna bośniacka
- Sosna czarna na pniu
- Jałowiec skalny
- Buk pospolity na pniu 'Purpurea Pendula’
- Świerk Biały Conica
- Świerk serbski ,,Nana’’
Drzewa do dużych ogrodów:
- Dąb błotny
- Brzoza pożyteczna
- Lipa srebrzysta
- Miłorząb dwuklapowy
- Platan klonolistny
- Wiąz holenderski
- Sosna himalajska
- Sosna rumelijska
- Sosna drobnokwiatowa
- Grab pospolity
- Sosna czarna
- Klon Royal Red
- Jesion amerykański Autumn Purple
- Klon pospolity Drummondii
- Glediczja trójcierniowa ‘Street Keeper’
- Świerk kłujący srebrny ,,Oldenburg’’
- Jodła koreańska
- Buk pospolity
